Από την αρχή της πανδημίας, πολλοί από εμάς αισθανόμαστε τεράστια πίεση. Αν κι εσύ ανήκεις στην κατηγορία εκείνων που προσπαθούν να συγκεντρωθούν σε ένα task, αν δυσκολεύεσαι να θυμηθείς μία λέξη ή έχεις ξεχάσει πού έχεις αφήσει τα κλειδιά σου, τότε ίσως βιώνεις κι εσύ μία «ψυχική ομίχλη», το λεγόμενο «pandemic brain». Και μάντεψε. Δεν είσαι ο μόνος.
«Πρόκειται για μία γνωστική αδυναμία, την οποία βιώνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία ενεργοποιείται από παράγοντες όπως το στρες» υποστηρίζει η Jeni Stolow, κοινωνιολόγος, συμπεριφοριακή επιστήμονας και αναπληρώτρια καθηγήτρια του College of Public Health. «Κάποιοι από εμάς βιώσαμε έντονα στρεσογόνα γεγονότα, και άλλα λιγότερο έντονα αλλά διαρκώς επαναλαμβανόμενα».
Η πανδημία άλλαξε τη ζωή και την καθημερινότητά μας και μας ανάγκασε να ζούμε σε μία διαρκή αβεβαιότητα με έντονο άγχος. Και φυσικά, όλοι μας κάναμε αλλαγές για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τη νέα πραγματικότητα. «Ως “pandemic brain” χαρακτηρίζεται η κατάσταση στην οποία ο εγκέφαλός σου προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» αναφέρει η Stolow. «Γιατί δυστυχώς, από πολύ δυναμικοί, κοινωνικοί με έντονη αλληλεπίδραση με τους γύρω μας, οδηγηθήκαμε στον εγκλεισμό, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να αισθανόμαστε απαθείς, εξουθενωμένοι ή ακόμα και θλιμμένοι».
Πέρα από αυτά, τα κοινά συμπτώματα του «pandemic brain» περιλαμβάνουν εξασθενημένη μνήμη και έλλειψη συγκέντρωσης. «Αισθάνεσαι δυσκολία και αδυνατείς να εξοικειωθείς με τη νέα πραγματικότητα», αναφέρει χαρακτηριστικά η Stolow. «Νομίζω ότι όλοι μας λίγο πολύ αισθανόμαστε ότι έχουμε μειωμένη αντίληψη, καθώς έχουμε ξεχάσει πώς είναι να συμπεριφέρεσαι φυσιολογικά – όπως για παράδειγμα να χαιρετήσεις έναν άγνωστο».
Όσο ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, ο οργανισμός μας ανακατανέμει την ενέργειά μας με βάση τις γνωστικές μας ανάγκες. Ας πάρουμε για παράδειγμα την επικοινωνία. Περνάμε περισσότερο χρόνο αλληλοεπιδρώντας ψηφιακά, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλός μας άρχισε να αφιερώνει περισσότερη ενέργεια σε αυτό, παρά σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, με αποτέλεσμα να μας είναι δύσκολο να μιλήσουμε με κάποιον face to face, πολύ απλά γιατί έχουμε ξεχάσει πώς γίνεται κάτι τέτοιο.
«Η διατήρηση της συγκέντρωσης και της μνήμης, η διαπροσωπική επαφή και η ενασχόληση και ολοκλήρωση των tasks μας, αποτελεί πρόκληση για ολόκληρο τον πλανήτη σήμερα» καταλήγει η Stolow.
Επειδή αλλάζουν όλα με ταχείς ρυθμούς, ίσως περιμένουμε ο εγκέφαλός μας να επιστρέψει το ίδιο εύκολα στην προ-πανδημίας εποχή – κάτι που δεν είναι τόσο απλό. «Όλοι μας μαθαίνουμε από την αρχή πώς να κάνουμε κάτι τέτοιο. Νομίζω ότι το πρώτο βήμα είναι να είμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας και να προσπαθούμε να μην απογοητευόμαστε» λέει η Stolow. «Ο οργανισμός μας λειτουργεί με έναν εκπληκτικό τρόπο και είναι απόλυτα ικανός να προσαρμόζεται σε οποιαδήποτε κατάσταση – αρκεί φυσικά να έχεις υπομονή».
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να διευκολύνουμε αυτή την διαδικασία, όπως για παράδειγμα να μειώσουμε το χρόνο που αφιερώνουμε στις ηλεκτρονικές μας συσκευές. «Πρέπει να κάνεις διάλειμμα από την τεχνολογία και να (ξανα)δοκιμάσεις άλλους τρόπους επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα να πάρεις κάποιον τηλέφωνο (και όχι βιντεοκλήση) ή να επιδιώξεις μία συνάντηση – πάντα με ασφάλεια».
Ακόμα και η άσκηση μπορεί να σε βοηθήσει. «Όλοι γνωρίζουμε ότι η άσκηση αποτελεί τον καλύτερο φίλου του εγκεφάλου σου, επομένως όσο πιο πολύ γυμνάζεσαι, τόσο πιο πολύ ανταποκρίνεται ο εγκέφαλός σου» λέει η Stolow.
Η Stolow και οι συνάδελφοί της πιστεύουν ότι ο καλύτερος τρόπος να υιοθετήσεις μία νέα ρουτίνα είναι μέσα από μικρά βήματα: για παράδειγμα μπορείς να βάλεις το κινητό σου σε λειτουργία πτήσης μετά από κάποια ώρα ή να τοποθετήσεις ένα βιβλίο στο κομοδίνο σου σαν μία υπενθύμιση για διάβασμα πριν κοιμηθείς. «Το επόμενο διάστημα θα συνεχίσει να είναι περίεργο για όλους. Αυτή είναι η (νέα) πραγματικότητα, επομένως θα πρέπει να εξασφαλίσεις την επιτυχία σου μέσα σε αυτήν».
Η ίδια πιστεύει, επίσης, ότι θα κυνηγάμε και θα αναζητάμε καθετί μικρό που μας θυμίζει την παλιά μας κανονικότητα. «Καθετί μικρό θα μας γεμίζει περισσότερη χαρά και ικανοποίηση, πολύ απλά γιατί το θεωρούσαμε δεδομένο».
«Όλοι μας θέλουμε να επιστρέψουμε στην κανονικότητά μας όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αυτό δεν θα είναι εύκολο, ωστόσο αυτό που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι μέσα από κάθε δυσκολία, καλλιεργείται η ανθεκτικότητα και αυτή κάνει κάθε αλλαγή λιγότερο τρομακτική.
Αρχική δημοσίευση από Ελίνα Δελενίκα, Head of Content Thrive Greece, στο www.thriveglobal.gr
Thrive GreeceΖήσε καλύτερα. Δούλεψε πιο έξυπνα.
Η αποστολή του Thrive Global είναι να τερματίσει την επιδημία του στρες και της εξουθένωσης προσφέροντας επιστημονικές, εφαρμόσιμες λύσεις που ενισχύουν την ευεξία και μαζί την αποδοτικότητα και σε βοηθούν να αλλάξεις πεποιθήσεις και συμπεριφορές και να περάσεις από τη θεωρία στην πράξη, διαμορφώνοντας νέες συνήθειες προκειμένου να κατακτήσεις την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.
Ιδρύθηκε από την Arianna Huffington στις ΗΠΑ το 2016 και, μέσα σε ένα χρόνο, κατάφερε να γίνει ο παγκόσμιος ηγέτης στα προγράμματα ευεξίας, έχοντας πελάτες που διακρίνονται για το εργασιακό τους περιβάλλον. Στην Ελλάδα λειτουργεί από το 2018 και είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια καινοτομία έρχεται στην χώρα μας, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα.